Propolis Nedir?

Arılar bitki ve ağaçların kök, gövde, tomurcuklarından, salgılarından topladıkları nektarı ağızlarında bulunan enzimler ile karıştırarak, balmumu ekleyerek reçine haline getirirler. Bu reçineyi kovanlarında çatlak,boşlukvs varsa kapatmak için kullanırlar. Bu maddeye de propolis denilmektedir.

Propolisin Tarihi

Propolis çok uzun yıllardır insan yaşamında kendine yer edinmiş bir arı ürünüdür. Keşfi milattan öncesine dayanan bu arı ürünü birçok amaçla kullanılmıştır. Antik mısırda mumyalama işleminde kullanılan propolisantimikrobiyal özelliği sayesinde çürümeyi engelleyerek fayda sağlamaktaydı. Yunan ve Romalı doktorların tedavilerde sıkça kullandığı bu değerli arı ürünü 17. Yüzyılda Londra’da resmi olarak ilaç kabul edilmiştir.

Propolisin Faydası

Propolisin arıların yaşamında da önemi oldukça yüksektir. Arılar kovanlarını dış tehditlerden, mikrop ve bakterilerden vs korumak amacıyla bir dezenfektan olarak propolisi kullanmaktadırlar. Petek gözleri propolis ile temizlendikten sonra kraliçe arı buraya yumurtlar ve yavrular steril bir ortamda doğmuş, yetişmiş olur.

İnsan yaşamında da doğadaki işlevine benzer etkileri bulunmaktadır. Antibakteriyal,antiviral, antiinflamatuar gibi özellikleri ile bağışıklığı desteklemek amacıyla en çok kullanılan gıda takviyelerinin başında gelmektedir. Kullanımı arttıkça ürüne olan merakta artmaktadır. Merak edilen önemli konulardan biri de propolisin nasıl üretildiğidir. Bu yazımızda propolisin nasıl üretildiğin detaylıca inceleyeceğiz.

Propolis Hasadı

Propolisin toplanması için kovandaki çatlak görünüme benzer tuzaklar kovan içine eklenir. Görüntü olarak arıların içinden geçemeyeceği boşluklara sahip bu yapıyı kendi kovanlarına benzetirler ve bu boşlukları kapatmak için çalışırlar. Çatlak ve boşlukları kapatmak için propolisi tuzağın içinde biriktirmeye başlarlar. Bu yöntem ile de propolisi kovandan ayırmak mümkün olur.

Yeterince dolan tuzaklar kovandan çıkarılıp dondurucuya konulur. Donarak kırılgan yapıya gelen propolis tuzaktan da kolayca ayrılır. Kaliteli bir propolis hasat etmek için mevsim ve propolisin olgunluğu önemlidir. Tuzakların kovana konulması için genellikle sonbahar mevsimi önerilmektedir. Kaliteli olması için olgunlaşan propolis hasat edilmelidir. Yapışkan veya yumuşak ise hasat edilmemelidir.

Propolisinhasat edildiği ham hali ile insan vücudunda emilimi, sindirimi yapılamaz. Bu nedenle su, etil alkol, zeytinyağı vs gibi farklı çözücüler kullanılarak çözdürülmesi ve bu şekilde tüketilmesi gerekir. Yapılan çalışmalar propolisin en iyi çözücüsü olarak etil alkolü göstermektedir. Etil alkolde propolisin içindeki fenolik bileşenler ve antioksidan kapasite, buna bağlı olarak sağlığı iyileştirici etkisi artmaktadır.

Çok değerli bir arı ürünü olmasına karşın üretimi ve hasadı da bir o kadar zordur. Üretim yapılan yer çevresel kirleticilerden, kimyasallardan arınmamış bir alan veya yola yakın bir yer ise arılar nektar toplarken buralardan sağlık açısından riski olan maddeleri de kovana getirebilirler. Böyle bir durumda da faydadan çok zarar getirebilir.

En sağlıklı ve güvenilir üretim şekli organik üretimdir. Organik üretimde üretim yapılan alanın yaşam yerlerine ve yola uzak olması, kovanların boyasız olması, herhangi bir katkı, koruyucu, renklendirici, ilave şeker vs içermemesi gerekmektedir. Dolayısıyla organik olarak üretimi yapılan, organik sertifikalı propolis kullanmak çok daha sağlıklı bir tercih olacaktır.